Mijëra njerëz janë plagosur në Liban, pasi pejxherët e përdorur nga grupi i armatosur Hezbollah për të komunikuar shpërthyen në mënyrë dramatike pothuajse njëkohësisht në të gjithë vendin të martën.
Të paktën nëntë persona u vranë dhe rreth 2800 të tjerë u plagosën, shumë prej tyre në gjendje të rëndë, raporton BBC, transmeton Klankosova.tv.
Është e paqartë se si ndodhi sulmi – i cili duket të ketë qenë shumë i sofistikuar – megjithëse Hezbollahu ka fajësuar kundërshtarin e tij, Izraelin. Zyrtarët izraelitë deri më tani kanë refuzuar të komentojnë.
Ja çfarë dihet deri më tani
Shpërthimet filluan në kryeqytetin e Libanit, Bejrut dhe disa zona të tjera të vendit të martën.
Dëshmitarët raportuan se kishin parë tym që dilte nga xhepat e njerëzve, përpara se të shihnin shpërthime të vogla që dukeshin si fishekzjarre dhe të shtëna armësh.
Pamjet tregojnë një shpërthim në xhepin e pantallonave të një burri teksa qëndronte në një dyqan.
Shpërthimet vazhduan për rreth një orë pas shpërthimeve fillestare, njoftoi agjencia e lajmeve Reuters.
Menjëherë pas kësaj, një numër i madh njerëzish filluan të mbërrinin në spitalet në të gjithë Libanin, me dëshmitarë që raportuan skena të konfuzionit masiv.
Si shpërthyen pejxherët?
Analistët kanë nxitur të shprehin tronditje për shkallën e sulmit të së martës – duke thënë se Hezbollahu krenohet me masat e tij të sigurisë.
Disa sugjeruan se një hak mund të ketë shkaktuar mbinxehjen e baterive të pager-it, duke shkaktuar shpërthimin e pajisjeve. Një akt i tillë do të ishte i paprecedentë.
Por shumë ekspertë thonë se kjo nuk ka gjasa, me pamjet e shpërthimeve që nuk janë në përputhje me mbinxehjen e baterive.
Në vend të kësaj, disa analistë thonë se një lloj sulmi i zinxhirit të furnizimit, i cili përfshinte manipulimin e pejxherëve gjatë prodhimit të tyre ose gjatë tranzitit, ishte më i mundshëm.
Sulmet e zinxhirit të furnizimit janë një shqetësim në rritje në botën e sigurisë kibernetike me shumë incidente të profilit të lartë të shkaktuara kohët e fundit nga hakerat që fitojnë akses në produkte ndërsa ato janë në zhvillim.
Çfarë dihet për viktimat?
Një burim i afërt me Hezbollahun i tha AFP se dy nga të vrarët ishin djemtë e dy deputetëve të Hezbollahut. Ata thanë gjithashtu se vajza e një anëtari të Hezbollahut u vra.
Mes të plagosurve ishte edhe ambasadori i Iranit në Liban, Mojtaba Amani. Raportet në mediat iraniane thanë se plagët e tij ishin të lehta.
Shefi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah nuk u lëndua nga shpërthimet, raportoi Reuters duke cituar një burim.
Ministri libanez i Shëndetit Publik Firass Abiad tha se dëmtimet në duar dhe fytyrë përbënin shumicën e lëndimeve.
Duke folur për programin Neëshour të BBC-së, ai tha: “Shumica e lëndimeve duket se janë në fytyrë dhe veçanërisht në sy dhe gjithashtu në dorë me disa amputime, qoftë në duar apo gishta, dhe disa prej tyre kanë lëndime në krahu i tyre”.
Jashtë Libanit, 14 persona u plagosën në shpërthime të ngjashme në Sirinë fqinje, sipas grupit të fushatës me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut.
Kush është përgjegjës?
Deri më tani, askush nuk e ka marrë përgjegjësinë – megjithëse kryeministri i Libanit dhe Hezbollahu kanë fajësuar Izraelin.
Kryeministri Najib Mikati tha se shpërthimet përfaqësonin një “shkelje serioze të sovranitetit libanez dhe një krim sipas të gjitha standardeve”.
Në deklaratën e tij duke akuzuar Izraelin se qëndron pas sulmeve, Hezbollahu tha se e mbante vendin “plotësisht përgjegjës për këtë agresion kriminal që synonte gjithashtu civilët”.
Zyrtarët izraelitë nuk i kanë komentuar akuzat, por shumica e analistëve pajtohen se duket se ky vend qëndron pas sulmit, transmeton Klankosova.tv.
Pse Hezbollahu përdor pejxherët?
Hezbollahu është mbështetur shumë në pejxherë si një mjet komunikimi me teknologji të ulët për t’u përpjekur të shmangë gjurmimin e vendndodhjes nga Izraeli.
Pejxheri është një pajisje telekomunikacioni me valë që merr dhe shfaq mesazhe alfanumerike ose zanore.
