Të thuash po për çdo gjë mund të duket si rruga drejt suksesit, por njerëzit më të suksesshëm e dinë që të thuash jo shpesh është më e fuqishme. Ata mbrojnë kohën e tyre me kujdes dhe fokusohen vetëm te gjërat që vërtet kanë rëndësi. Nuk do të thotë se je antisocial, i pandihmë apo i pasjellshëm. Thjesht po mbyll mundësitë që nuk përputhen me prioritetet e tua. Po vepron me zgjuarsi me burimin më të çmuar: kohën. Ja si njerëzit e suksesshëm zotërojnë artin e të thënurit jo.
1. Njohin qartë qëllimet e tyre
Njerëzit e suksesshëm kanë një fokus të kristaltë mbi qëllimet e tyre. Kjo qartësi i bën më të lehtë refuzimin e gjërave që nuk përputhen me prioritetet e tyre. Tim Ferriss, autor dhe podkaster, përdor një “listë për të mos bërë” për të shmangur shpërdorimet e kohës dhe për t’u përqendruar në ato që janë me të vërtetë të rëndësishme.
Hapi praktik: Shkruaj qëllimet e tua kryesore. Shkurto listën në ato më të rëndësishmet. Kur të paraqiten mundësi të reja, pyet veten nëse ato të ndihmojnë të arrish qëllimet e tua. Nëse jo, përgjigja është jo.
2. Vendosin kufij të qartë
Njerëzit me arritje të larta krijojnë kufij të qartë për kohën dhe energjinë e tyre. Ata e dinë kur janë më produktivë dhe nuk e shpërdorojnë këtë kohë. Reshma Saujani, themeluese e Girls Who Code, praktikoi të ashtuquajturën “monk mode” në mëngjes — tre orët e para të ditës ajo i përdor për punë të thellë, pa email apo rrjete sociale.
Hapi praktik: Vendos kufij të panegociueshëm. Ndoshta kjo do të thotë të mos bësh takime para orës 10:00 apo të mos lexosh email gjatë fundjavës. Komuniko qartë këto kufij dhe respektoji me përpikëri.
3. Janë të drejtpërdrejtë kur thonë jo
Njerëzit e suksesshëm nuk shmangen kur duhet të refuzojnë. Ata janë të qartë dhe të sinqertë për arsyet e refuzimit. Gary Vaynerchuk thotë: “Unë nuk e peshoj aspak mendimin e të tjerëve për mua, sepse e di saktësisht kush jam.”
Hapi praktik: Mëso të jesh i drejtpërdrejtë. Në vend që të japësh justifikime, thjesht thuaj: “Nuk mund ta marr përsipër këtë tani sepse nuk përputhet me prioritetet e mia aktuale.” Njerëzit e respektojnë sinqeritetin më shumë se justifikimet e vakëta.
4. Ofrimi i alternativave
Ndonjëherë një “jo” e drejtpërdrejtë nuk është opsioni më i mirë. Njerëzit e suksesshëm shpesh ofrojnë alternativa ose zgjidhje kur nuk mund të thonë po. Kjo tregon që kujdesen dhe duan të ndihmojnë, edhe kur nuk mund ta bëjnë vetë atë që kërkohet.
Hapi praktik: Nëse nuk mund të marrësh përsipër një projekt, propozo dikë që mund ta bëjë ose ofro një mënyrë më të vogël për të ndihmuar. Kështu, ruan marrëdhëniet ndërsa mbrohesh nga mbingarkesa.
5. Mbrojnë kalendarin e tyre
Të arriturit e lartë planifikojnë ditën me kujdes. Lauren Eskin, pronare e LoLa Design Co, ndan listën e detyrave të saj në tri pjesë: për vete, për ekipin dhe për ato që mund të presin. Mark Cuban, investitor dhe sipërmarrës, e kontrollon emailin vetëm disa herë gjatë ditës për të shmangur shpërqendrimet.
Hapi praktik: Planifiko ditën duke përcaktuar qartë prioritetet dhe blloko periudha të dedikuara për punë pa ndërprerje.
6. Prioritizojnë kohën personale
Njerëzit e suksesshëm e kuptojnë rëndësinë e kohës për veten për produktivitetin dhe mirëqenien e tyre. Sheryl Sandberg planifikon darka me fëmijët e saj dhe i përgjigjet email-eve vetëm pasi ata flenë. Sallie Krawcheck e planifikon aktivitetin fizik njësoj si takimet e saj.
Hapi praktik: Vendos kohën personale si prioritet të pandryshueshëm në orarin tënd të përditshëm.
7. Thjeshtojnë vendimmarrjen
Reid Hoffman, bashkëthemelues i LinkedIn, eliminon ose automatizon vendimet rutinë për të ruajtur energjinë mendore për çështjet më të rëndësishme.
Hapi praktik: Krijo sisteme për detyrat e përsëritura. Përdor filtra në email për organizim automatik. Apliko një planifikues ushqimesh për të vendosur menunë javore.
8. Krijojnë hapësirë midis detyrave
Whitney Wolfe Herd, themeluese e Bumble, shmang takimet e njëpasnjëshme. Ajo përdor kohën midis takimeve për të përpunuar informacionin dhe për t’u përgatitur për detyrën e radhës.
Hapi praktik: Provo të planifikosh takime prej 25 ose 50 minutash për të krijuar hapësirë të mjaftueshme për rifokusim.
9. Marrin pushime të gjata
Disa njerëz të suksesshëm e çojnë konceptin e “jo”-s në ekstrem. Yvon Chouinard, themelues i Patagonia, merrte disa muaj pushim çdo vit për të rigjeneruar krijimtarinë dhe udhëheqjen e tij.
Hapi praktik: Merr pushime të rregullta për të fituar perspektiva të reja dhe për të rifituar energjinë kur të rikthehesh në punë.
Thuaj po të thënurit jo: Kultivo fokusin selektiv
Kur e di se cilat dyer do të hapësh, mbyllja e të tjerave nuk ka rëndësi. Mëso artin e të thënit jo dhe mos ndiej pendesa. Përqendro energjinë tënde te gjërat që të afrojnë më shumë me qëllimet e tua. Përdor strategjitë e sipërmarrësve të suksesshëm: vendos prioritete të qarta, krijo kufij të fortë, komuniko drejtpërdrejt dhe ofro alternativa kur është e mundur. Mbro orarin tënd, jep përparësi kohës personale, thjeshto vendimmarrjen dhe krijo hapësirë midis detyrave. Koha dhe fokusi yt janë asetet më të vlefshme — vepro në përputhje me këtë.
