Ja pse Kosova është aq e rëndësishme për amerikanët, britanikët dhe francezët. Nga 14 gushtI I VITIT 2000, UNMIK-u mori përsipër menaxhimin e “Trepçës” në Kosovë e cila punonte e ndarë në dy pjesë në very dhe jug.
Derisa në Serbi ka rezerva të qymyrit vetëm për 35 vitet e ardhshme, Kosova me pasuritë e saj ka për të kaluar 16 shekuj më shumë. Në qoftë se ne e dimë se ekspertët amerikanë vlerësojnë se rezervat e qymyrit në Kosovë janë me vlerë pesëqind miliardë dollarë nuk është çudi pse kjo zonë është kompani shumë interesante multinacionale për të cilën po zhvillohet një betejë e fortë për shfrytëzimin e saj.
“Pasuria magjike” e Kosovës prej 500 miliardë dollarësh
Tema e “pasurive magjike” të Kosovës filloi rreth një dekadë më parë. Sipas të dhënave për burimet natyrore Kosova ka një sasi të madhe të kromit (20 për qind të përmbajtjes totale të kromit në botë), e nikel, zink, magnez, bakër, zhivë, argjend, ari, metalet bismuthi dhe të tjera të rralla. Vlerësohet se rezervat e Kosovës për thëngjillin, gazin natyror dhe metalet janë me vlerë pesëqind miliardë dollarë.
Ky vlerësim më vonë konfirmoi nga CIA në një nga raportet e saj, e cila deklaroi se, sipas standardeve ndërkombëtare, Kosova është me vlerë dy herë më të madhe se Serbisë, dhe se kjo krahinë është me vlerë pesëqind miliardë dollarë, ndërsa Serbia me Vojvodinën pa Kosovës e ka vlerën rreth dyqind miliardë dollarë. Sipas vlerësimeve nga UNMIK-u, minierat e Kosovës do të jenë shumë atraktive për shumë kompani minierare në botë.
Sipas këtyre vlerësimeve, lokacionet Belo Brdo, Crnac, Stari Trg, Hajvali dhe Novo Brdo ka një total prej rreth 21.5 milion ton të plumbit mineral që përmban, zink dhe argjend në sasi ekonomikisht të qëndrueshme për shfrytëzim. Përveç kësaj, afërsisht ka edhe rreth 1.7 milion ton boksit (me potencial shtesë 4-5000000), kompleksi “Feronikël” me rreth 14 milionë ton mineral që përmban rreth 1.3 për qind nikel dhe 0.07 për qind kobalt, pastaj magnezit nga Strezovci (2.8 milion ton) dhe Goleshi (1.7 milion ton).
“Aduti” super i fshehtë: Minerale të rralla për teknologji të lartë
Rezervat e linjitit u vlerësuan në 8.3 miliardë ton me dhjetë miliardë më shumë rezerva potenciale, të cilat duhet të shqyrtohen më tej. Në “betejën” supreme të minierave të Kosovës janë mineralet e rralla, kryesisht indium, kadmium, germanium, tallium dhe galium. Këto minerale të rralla përdoren në industrinë e teknologjisë së lartë, prandaj shumë besojnë se këto potenciale janë objektivi kryesor i kompanive “të bardha”.
Avionët e veçantë kërkojnë ar, nikel dhe krom
Komisioni i Pavarur i Kosovës për Miniera dhe Minerale (ICMM) paraqiti rezultatet e para të hulumtimeve gjeofizike ajrore në Kosovë. Naser Peci, Zëvendës Drejtor i KPMM, vuri në dukje se sondazhi tregoi se Kosova ka një shkallë shumë të lartë në fushat e metaleve dhe mineraleve. Veçanërisht rezerva të mëdha prej ari, nikeli dhe kromi gjenden nën sipërfaqen e Kosovës. Më e madhe se ajo që ishte menduar. Por gjithashtu alumini, bakëri, mineral hekuri dhe rezerva të plumbit dhe zinkut. Hulumtimi filloi në shtator 2006.
Një avion me fluturim të ulët I projektuar posaçërisht ka mbledhur të dhëna gjeofizike në të gjithë Kosovën duke përfshirë fushat magnetike, elektromagnetike dhe radiometrinë gama. Hulumtimi u krye nga Aftësia e Përbashkët e Gjeoshkencës në Aeroplan, e përbërë nga ekspertë nga Finlanda dhe Britania e Madhe.
Beteja gjermano – amerikane për Trepçën …
Edhe pse veriu nuk është sector i menaxhuar nga Kosova, aty pra në very të Kosovës është KFOR-i amerikanë dhe gjermanë. Në emër të Amerikës, për Trepçën luftoi ambasadori i këtij vendi në Prishtinë Christopher Dell, kurse për Gjermaninë ka lobuar personalisht Kancelarja Merkel, e cila ka kërkuar nga Serbia që të heqë dorë nga provincat në very dhe të njohin Kosovën e pavarur. Kush do të fitojë në këtë lojë nuk është ende e njohur: duke gjykuar nga njoftimet se amerikanët do të tërhiqet nga Kosova, Trepça duhet ti takoj një kompanie gjermane-franceze, megjithatë, ka njoftime se amerikanët do të largohen vetëm nga Bondsteeli, duke u lëshuar vendim turqëve dhe në anën tjetër duke rritur praninë amerikane dhe ndërtimin e një baze ushtarake në kodrat përbri Leposaviqit, ku ata do të mbajnë nën vëzhgim burimet minerare në këtë pjesë.
Por këto i ka hedhur poshtë komandanti i forcave amerikane në kuadër të KFOR-it, nënkolonel Xhefri Leyten i cili tha se trupat amerikane nuk do të tërhiqet në mënyrë të shpejtë nga Kosova. Aktualisht, 1,477 trupa amerikane në KFOR synojnë kryesisht të mbrojnë bizneset e Uashingtonit dhe interesat ushtarake në rajon. Zyrtarisht, Trepca ende punon, por askush nuk e di saktësisht se si dhe sa. Vetëm kur është kapur kohët e fundit një kamionë në Vushtri ku Euro-gropë nga Rashka transportonte koncentratin e plumb-zinkut të Leposaviqit në Zvicër, ata zbuluan se pjesa e Trepçës që kontrollohet nga Serbia po u përpunoka pjesërisht një grimë e këtyre metaleve për eksport. Sipas informatave jozyrtare, i njëjti koncentrat u eksportua në Bullgari dhe Mal të Zi (Porti Bar), dhe prej aty në disa vende të tjera.
Kapacitetet e minierës të reduktuara deri në stabilizimin
Të huajt duan që së pari të stabilizohet situata në veri të Kosovës, të vendosën kufij të fortë me Serbinë për të siguruar funksionimin e kalimeve kufitare. Zëvendëskryeministri i Kosovës Behgjet Pacolli është duke bërë përpjekje për tija shitur Trepçën Princit Michael të Kentit, po marrë në konsideratë faktin se Serbia ka investuar miliarda dollarë. Para Luftës së Dytë Botërore, britanikët e kanë menaxhuar Trepën por nuk dihet pse u tërhoqën më vonë nga një përfitim kaq I madh.
Në Prishtinë nuk e fshehin faktin se Trepça dhe minierat e saj (Old Square, Belo Brdo, Crnac, Koporiće), diga, rezervuari dhe Hidrocentralet Ujmanit afër Zubin Potokut, nënstacioni Valaçit afër Zveçanit … e gjithë kjo pronë i takon shtetit të Kosovës dhe duan të shesin për të mbushur arkat bosh, por edhe të “paguajnë” Madeleine Albright, Wesley Clark, Christopher Dell, William Walker dhe të tjerët që tani po dalin si pronarët ose përfaqësuesit e kompanive të mëdha që duan të blejnë objektet më të mëdha të energjisë në krahinë.
