Nuk mund të kontrolloni apo të parashikoni se si do të lëvizë tregu i aksioneve, si do të ndryshojë inflacioni nga viti në vit apo si do të jenë taksat në të ardhmen. Por, ka shumë faktorë që mund t’i kontrolloni dhe që mund t’ju ndihmojnë të ndërtoni pasuri. Këto faktorë janë në qendër të librit më të fundit të psikologut financiar Brad Klontz, “Start Thinking Rich” (Filloni të Mendoni si të Pasur), i bashkëshkruar me sipërmarrësin Adrian Brambila. Libri përfshin 21 “të vërteta të ashpra” që, sipas autorëve, mund t’ju ndihmojnë të arrini lirinë financiare. Çdo kapitull trajton mënyrat për të ndryshuar besimet e zakonshme mbi paranë, për të përmirësuar situatën tuaj financiare dhe për të ndjerë më shumë siguri në menaxhimin e pasurisë. Ja tri nga të vërtetat më të rëndësishme që, sipas Klontz dhe Brambila, duhet t’i pranoni nëse dëshironi të pasuroheni.

1. Mendësia e varfërisë mund t’ju pengojë

Mënyra se si mendoni për paranë është po aq e rëndësishme, në mos më shumë, sesa sa para keni në llogarinë tuaj bankare, thotë Klontz. “Nuk dëshironi të bëheni milioner, dëshironi të shpenzoni një milion dollarë,” shkruan ai. Nëse dikush ju pyet se çfarë do të bënit me një milion dollarë dhe ju filloni të bëni një listë me sende si: një shtëpi më e madhe, një makinë luksoze, rroba të shtrenjta ose udhëtime të kushtueshme, atëherë, sipas Klontz, keni një “mendësi të varfër”. “Pa një mendësi të duhur, edhe nëse papritur bëheni të pasur, thjesht do të shpenzoni paratë dhe do të ktheheni përsëri aty ku nisët,” shkruan ai. Nga ana tjetër, dikush me një “mendësi të pasur” do të vazhdonte të punonte, do të konsultohej me një këshilltar financiar apo kontabilist dhe do t’i investonte pothuajse të gjitha paratë. “Ata me një mendësi të varfër punojnë për para, ndërsa ata me një mendësi të pasur dinë si të bëjnë paratë të punojnë për ta,” shpjegon Klontz.

2. Nuk mund ta ndryshoni të kaluarën, por mund të ndikoni në të ardhmen

Nuk zgjidhni dot nëse lindni në një familje të pasur apo të varfër. Por, mund të përmirësoni pozicionin tuaj financiar gjatë jetës suaj nëse keni mendësinë e duhur dhe jeni të gatshëm të bëni përpjekjet e nevojshme për të rritur të ardhurat dhe pasurinë tuaj neto, thotë Klontz. Adrian Brambila tregon se babai i tij erdhi në SHBA nga Meksika si adoleshent dhe filloi të punonte duke larë makina në një koncesionar të Toyota-s, derisa arriti të dalë në pension në moshën 56-vjeçare. Të jetuarit me kursime – duke zgjedhur të jetonin në një zonë më të lirë, duke shmangur daljet e shpeshta për të ngrënë jashtë dhe duke mos investuar në gjëra të shtrenjta si rrobat apo makinat – i ndihmoi prindërit e tij të kursenin dhe përfundimisht të bëheshin milionerë. “Prindërit e mi nuk kishin para në fillim, por kishin diçka shumë më të rëndësishme se paratë,” shkruan Brambila. “Ata kishin një mendësi të pasur, një mendësi që ne po përpiqemi t’jua mësojmë juve.” Formula që Klontz përshkruan për të kaluar nga varfëria te pasuria është e thjeshtë: “Shpenzo më pak se sa fiton dhe investo pjesën tjetër.” Por, shpesh kjo është më e lehtë për t’u thënë sesa për t’u zbatuar.

3. Duhet të sakrifikoni për të ndërtuar pasuri

Ka shumë mënyra për të krijuar pasuri, nga fitimi i lotarisë deri te puna për dekada të tëra. Por për shumicën e njerëzve, pasurimi kërkon sakrifica, thotë Klontz. Ja katër hapa të thjeshtë që pothuajse çdokush mund të ndërmarrë për të rritur kursimet brenda një viti, sipas Klontz:

• Merrni një bashkëjetues: Ndani shpenzimet e jetesës për të kursyer më shumë para për të investuar.
• Përdorni transportin publik: Heqja dorë nga makina dhe përdorimi i transportit publik mund t’ju kursejë mijëra euro në shpenzime për makina, sigurime dhe mirëmbajtje.
• Hiqni dorë nga alkooli: Lënia e alkoolit mund t’ju ndihmojë të kurseni shumë para, në varësi të shpenzimeve tuaja aktuale.
• Shtoni një punë anësore: Një burim i dytë të ardhurash mund të jetë një mënyrë e shkëlqyer për të rritur pasurinë tuaj.

Sigurisht, disa prej këtyre pikave mund të mos jenë të aplikueshme për të gjithë. Por, “Nëse dëshironi të kaloni nga varfëria te pasuria, duhet të jeni të gatshëm të jetoni një jetë të thjeshtë, të paktën për një kohë,” thotë Klontz. Ai nuk po flet për njerëzit që mezi mbijetojnë, por për ata që thonë “Nuk kam para për të investuar” ndërkohë që shpenzojnë 100 deri në 500 euro në muaj për kujdesin e flokëve apo mirëmbajtjen e makinës. “Nëse doni një jetë të jashtëzakonshme, duhet të bëni përpjekje të jashtëzakonshme për ta realizuar atë,” përfundon Klontz.